Dosze a pory roku

Ajurweda dzieli rok na trzy sezony:

• sezon Kapha obejmuje wiosnę (od połowy marca do połowy czerwca) - w tym okresie nasilają się choroby związane z doszą  Kapha czyli wszelkiego rodzaju alergie, astma, przeziębienia, zapalenia płuc i oskrzeli.
• sezon Pitta obejmuje lato i wczesną jesień (od połowy czerwca do połowy października) - w tym okresie nasilają się problemy z układem pokarmowym oraz skórą czyli wszelkiego rodzaju wypryski, egzemy, łuszczyce.
• sezon Vata  przypada na późną jesień i zimę (od połowy października do połowy marca) - schorzenia typu Vata to wszelkie bóle kości, stawów, bóle głowy, przeziębienia i grypy.

Ale przy dobieraniu odpowiedniej diety trzeba wziąć pod uwagę jeszcze jeden ważny fakt - każdy wilgotny, pochmurny, zimny dzień powoduje wzrost Kapha (niezależnie od tego, czy to będzie wiosna, lato, jesień czy zima), tak samo każdy gorący i suchy dzień powoduje wzrost Pitta a każdy zimny, suchy i wietrzny wzrost Vata.
Dlatego podane poniżej zalecenia dietetyczne dotyczące poszczególnych sezonów odnoszą się również do poszczególnych dni kiedy zauważymy, że aura sprzyja wzrostowi określonej doszy.

Sezon Kapha
Ponieważ Kapha jest ciężka, wilgotna i śluzowata zatem, aby ją zrównoważyć stosuj bardziej lekką, suchą i mniej oleistą dietę niż w pozostałych sezonach. Unikaj smażonych potraw i produktów mlecznych (ser, jogurty, lody), które tworzą wilgoć w organizmie. Wybieraj ciepłe pożywienie i napoje - warzywa gotowane na parze, herbaty ziołowe - o smakach równoważących Kaphę czyli: ostrych, gorzkich i cierpkich; a ogranicz smaki: słodki, kwaśny i słony.

Sezon Pitta
Ogień trawienny zmniejsza się podczas upałów, więc w lecie trudniej nam niektóre produkty strawić. Uszanujmy tę zmianę i przede wszystkim unikajmy przejadania się. Wybierajmy chłodne, ale nie zimne  pożywienie i napoje. Organizm w lecie dopomina się o większą ilość płynów, ale ponieważ mamy w tym okresie słabszy ogień trawienny, więc pamiętajmy, aby nie pić ani tuż przed posiłkiem, ani zaraz po nim. Smaki równoważące Pittę to: słodki, gorzki i cierpki; natomiast unikajmy w tym okresie smaków - kwaśnego, słonego i ostrego.

Sezon Vata
W tym okresie powinniśmy mocno ograniczyć spożycie surowych warzyw i owoców na rzecz potraw smażonych i gotowanych. Aby zrównoważyć Vatę wybierajmy cięższe, bardziej oleiste potrawy, ale zadbajmy o odpowiednie przyprawienie ich dla lepszego trawienia. Jedz więcej produktów o słodkich, kwaśnych i słonych smakach, unikając gorzkich, cierpkich i ostrych. Nie martw się jeżeli Twój apetyt wzrośnie - to w zimie naturalna tendencja uspokajająca doszę Vata; jednak nie jedz więcej niż możesz bez trudu strawić.

Ajurweda zaleca, aby jeść przez cały rok świeże produkty, najlepiej lokalne i unikać żywności, która w danym sezonie nie jest uprawiana czyli przykładowo - nie jeść pomidorów i sałaty zimą, a pół dojrzałych, importowanych owoców najlepiej unikać w ogóle.

Bardzo ważną, a niestety nie docenianą na  Zachodzie kwestią jest nastrój podczas spożywania posiłku. Przykładowo gdy jemy obiad czując gniew to wzmacniamy w sobie doszę Pitta i tym samym stajemy się podatni na choroby typu Pitta czyli niestrawność, zgagę, różnego rodzaju zapalenia i podrażnienia skóry. Spróbujcie poobserwować reakcje swojego ciała gdy jecie odczuwając smutek, złość lub zniechęcenie a potem, dla własnego dobra, zadbajcie o przyjemny, pełen miłości nastrój podczas posiłków i poczujcie różnicę :-)